واحد اندازهگیری طلا چیست؟
خاطرم هست که ۷ سال بیشتر نداشتم و زمانی که پدرم برای روز مادر که نیم ست طلا به ایشان هدیه دادند برای معنی هم یک انگشتر خریدند. انگشتر من گرد بود و شبیه گل آفتاب‌گردان و من به‌شدت این انگشتر را دوست داشتم. من را با خود همراه کردند تا انگشتر دلخواه من خریداری شود. وقتی وارد مغازه طلافروشی شدیم من که از واحد اندازهگیری این فلز با ارزش اطلاعی نداشتم به فروشنده گفتم من یک انگشتر یک کیلویی می‌خواهم.
فروشنده خندید و پدر و مادرم هم! نمی‌دانستم که برای طلا از کیلو استفاده نمی‌کنند، بلکه با مثقال و گرم و عیار آن را می‌سنجند. درهرحال خاطره جذابی شد و من از همان زمان یاد گرفتم که واحد اندازهگیری هر کالایی با دیگری متفاوت است. در ادامه واحدهای اندازهگیری طلا را برای شما شرح خواهیم داد.
جنبه های مختلف واحد اندازه گیری طلا
واحد اندازه گیری طلا می‌تواند به دو جنبه مختلف از طلا اشاره داشته باشد. خلوصیت و وزن هر دو اندازهگیریهای حیاتی برای تعیین ارزش یک واحد طلا هستند، هرچند که اندازه فیزیکی آن که همان وزن طلا میشود را بهعنوان یک شاخص دقیقتر در نظر میگیرند.
وزن طلا معمولاً در واحدی به نام اونس تروی اندازه گیری میشود، اگرچه در دنیایی که سیستم متریک در حال رشد است، گرم نیز معمولاً استفاده میشود.
اما در نگاهی دیگر خلوصیت طلا با واحد قیراط اندازه گیری میشود. در ادامه مقاله واحد اندازه گیری طلا به جزئیات بیشتر اشاره میکنیم پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
گذری کوتاه بر واحد اندازهگیری طلا
قبل از آنکه واحدهای مختلف و متعدد اندازهگیری طلا را به شما معرفی کنیم اجازه بدهید اندازه‌ها را با هم مرور کنیم. هر گرم طلا درحالت‌کلی شامل ۱۰۰۰ میلیگرم است و هر میلیگرم را یک سوت میگویند. یعنی هر گرم ۱۰۰۰ سوت است. هر ۴ گرم و ۶۰۸ سوت را یک مثقال گفته و این بدان معناست که هر مثقال ۴/۶۰۸ است. اونس طلای معمولی را با ۲۸ گرم برابر می‌دانیم و هر اونس تروی برابر با ۳۱/۱۰۳۴۳۱ گرم خواهد بود. واحد وزنی دیگر که مورداستفاده قرار میگیرد پوند است که پوند تروی با دوازدهم برابری می‌کند. پوند معمولی نیز ۱۶ اونس تمام محاسبه میشود در ادامه واحد اندازهگیری طلا را برای شما شرح خواهیم داد.
کوچکترین واحد اندازهگیری طلا، سوت
کوچکترین واحد اندازهگیری طلا را سوت مینامند که بهصورت صوت نیز نوشته میشود و همان واحد اندازهگیری طلا بوده که در واقع همان میلیگرم در نظر گرفته میشود. به عبارتی هر گرم طلا ۱۰۰۰ سوت است. مهمترین نکته‌ای که در مورد سوت باید موردتوجه قرار داد نحوه محاسبه و خواندن آن بر روی ترازوهای طلافروشی است. وزن‌ها بهصورت معمول در حسابداری بازار طلا و جواهر تا دو رقم بعد از اعشار نوشته می‌شوند. اما برای عرف بازار و در زمانی که وزن بهصورت شفاهی خوانده میشود، همیشه سه رقم بعد از اعشار در نظر گرفته شده و قید میشود.
برای مثال یک قطعه طلا را روی ترازوی طلافروشی قرار داده‌اید. عددی که نشان داده میشود ۵.۴۵ است. این وزن را در اصطلاح طلافروشان بهصورت ۵ گرم و ۴۵۰ سوت می‌خوانند. همان‌طور که از مثال متوجه شدید باید همیشه دقت کنید که سه رقم بعد از اعشار را نیز در نظر داشته و بخوانید. در غیر این صورت وزن طلای محاسبه شده کمتر از چیزی خواهد بود که اعلام شده است. درست در همین‌جا شما با اهمیت درست خواندن و درنظرگرفتن واحد اندازهگیری طلا روبه‌رو می‌شوید. اگر می خواهید اطلاعات بیشتر در زمنه اینکه سوت چیست داشته باشید پیشنهاد می کنم مقاله زیر را نیز مطالعه نمایید.
واحد اندازهگیری طلا، قیراط
واحد قیراط مانند سوت یک واحد وزنی است که در دسته طلا و جواهر زیاد مورد استفاده قرار میگیرد و آن را با نماد ct یا kt نشان می‌دهند. از واحد قیراط برای اندازه گرفتن سنگهای نیمه قیمتی و قیمتی استفاده میشود. قیراط را معادل ۲۰۰ سوت میدانند که به عبارتی یک گرم ۵ قیراط است و یک قیراط دقیقاً از یک سوت بیشتر و از یک گرم کمتر خواهد بود. دلیل اینکه طلافروشان و صنف بازار زرگرها برای محاسبه سنگهای نیمه قیمتی و قیمتی از سوت استفاده می‌کنند این است که برخی از سنگ‌ها حتی در قطعات کوچک نیز بسیار با ارزش هستند، درست مانند سنگ الماس.
به همین دلیل سنگهای نیمه قیمتی و قیمتی را برای محاسبه با واحد اندازهگیری طلا، کمتر از گرم می‌سنجند. همچنین درنظرگرفتن محاسبه و خواندن واحد اندازهگیری و وزنی قیراط خیلی راحت‌تر است. برای مثال زمانی که یک قطعه الماس ۴۰۰ سوت داشته باشد آن را بهصورت ۲ قیراط بیان کرده و یا وزن یک زمرد که معادل ۶۰۰ سوت است را ۳ قیراط بیان می‌کنند. فراموش نکنید که قیراط فقط و فقط بیان‌کننده وزن یک سنگ خواهد بود نه اندازه آن سنگ. بزرگ بودن و کوچک بودن یک سنگ به وزن آن هیچ ربطی ندارد و بیشتر از هر چیزی چگالی را بیان می‌کند. ناگفته نماند که یک قیراط برابر با یک بیست و یکم یک مثقال بوده و به عبارتی ۰۰۷۰۵۵/۰ اونس محاسبه میشود.
واحد اندازهگیری طلا، مثقال
به طور حتم در سایت‌ها، پیج‌ها و شبکه‌های اجتماعی که در مورد قیمت طلا صحبت می‌کنند، با کلمه مثقال برخورد کرده‌اید. در واحد اندازهگیری طلا، وزن را مثقال میگویند که به طور معمول در کشورهای اسلامی مورد استفاده قرار میگیرد. به عبارتی هر یک مثقال برابر با ۴.۶۰۸ گرم است و در روشهای سنتی یک مثقال را با وزن ۲۴ نخود برابر میدانستند. در گذشته استفاده از ترازوی دیجیتال رواج نداشته و با لپه و نخود وزن طلا را تعیین می‌کردند. توجه کنید که در کشور ما نیز استفاده کردن از واحد و اصطلاح مثقال نسبت به سایر واحدهای اندازهگیری طلا رایج‌تر است. هر مثقال طلایی که در کشور ما محاسبه میشود برابر با ۴.۶۰۸ گرم از یک قطعه طلای ۱۷ عیار است.
۱۷ عیار به معنای خلوص ۷۰۵ بوده و این بدان معناست که چهار گرم و ۶۰۸ سوت از یک طلای ۱۷ عیار را اینگونه محاسبه می‌کنند. برای مثقال نیز مثقال شرعی که برابر با ۳/456 گرم یا به عبارتی ۱۸ نخود است، مثقال صیرفی که چهار سوم مثقال شرعی بوده و برابر با ۶۰۸/۴ گرم یا به عبارتی ۲۴ نخود است و همین‌طور مثقال معمولی که برابر با 6875/۴ گرم است در نظر گرفته میشود. درحالت‌کلی بنکداران طلا که بهصورت عمده‌فروشی فعالیت دارند، از مثقال بیشتر استفاده می‌کنند. افراد یاد شده در کل فروش و خرید طلا را با قیمت یک مثقال انجام داده و از واحد گرم استفاده نمی‌کنند.
واحد اندازهگیری طلا، اُنس
آخرین واحد اندازهگیری طلا که در این مقاله آن را برای شما نام خواهیم برد اُنس است. از این واحد به‌طورکلی در معاملات طلا استفاده می‌کنند و معادل ۱۰۳۴۳/۳۱ گرم برآورد میشود. نماد این واحد اندازهگیری طلا oz است که سرواژه عبارت اُنس بوده و آن را اینگونه نمایش می‌دهند. در اصطلاح یعنی طلایی یک تکه یا ساچمه‌ای با وزن یک اُنس که برابر با ۲۴ عیار یا ۹۹.۹۹ درصد خلوص خواهد بود.
این یعنی تنها درصورتی‌که با وزن ۱۰۳۴۳/۳۱ گرم و خلوص ۹۹.۹۹ و عیار ۲۴ گرم روبرو شدید، می‌توانید آن را یک اُنس طلا بنامید. از این واحد اندازهگیری طلا بیشتر در کشورهای اروپایی و آمریکایی استفاده میشود و بهصورت یک قرارداد مابین معامله گران طلا مورد استفاده قرار میگیرد که قیمت طلا را مشخص می‌کند. برای مثال وقتی که در اخبار می‌شنوید قیمت طلای جهانی افزایش پیدا کرده، یعنی قیمت یک اُنس طلا نسبت به قیمت سابق آن افزایش داشته است. انواع دیگر اُنس شامل اُنس ماریا ترزا، اُنس اسپانیایی، اُنس متریک چینی و اُنس متریک هلندی هستند که در دیگر کشورها مورد استفاده قرار میگیرند.
واحد اندازهگیری طلا: سوت، مثقال، گرم
- هر گرم ۱۰۰۰ میلیگرم و هر میلیگرم یک سوت است.
- هر گرم ۱۰۰۰ سوت است.
واحد دیگری که هنوز در نزد طلافروشان و جواهر فروشان مصطلح است مثقال می‌باشد که هر مثقال برابر ۴ گرم و ۶۰۸ سوت است یعنی ۶۰۸/۴ گرم.
واحد وزنی سنّتی دیگری که هنوز پس از طی زمان‌های زیاد و طولانی در بین زرگرها در بعضی از نقاط کشور مورداستفاده قرار میگیرد: نخود، لپه و گندم است که:
- هر نخود برابر است با ۱۹۲ سوت است.
- هر نخود برابر است با ۲ لپه است.
- هر لپه برابر است با ۲ گندم است.
مهم: برای توزین سنگهای قیمتی از واحد وزنی قیراط استفاده می‌نمایند.
هر قیراط برابر با ۲۰۰ سوت است.
هر ۵ قیراط برابر با ۱ گرم است.
مهم: آنچه در اصطلاح و در بازار سنّتی زرگرها مثقال شرعی گفته میشود با مثقال معمولی متفاوت است. هر مثقال شرعی برابر با ۱۸ نخود است درحالی‌که هر مثقال معمولی برابر با ۲۴ نخود است.
واحد اندازهگیری طلا در کشورهای اروپایی و آمریکایی:
هر اونس تروی دقیقاً برابر با ۱۰۳۴۳۱/۳۱ گرم است.
واحد وزنی دیگر پوند است که عبارت است از پوند تروی و پوند معمولی است.
- پوند تروی برابر با ۱۲ انس است.
- پوند معمولی برابر با ۱۶ انس است.
نام دیگر انس معمولی، انس لندن می‌باشد که هر اونس طلا معمولی برابر ۲۸ گرم می‌باشد. واحد اندازهگیری متداول دیگری که در طلا جواهرسازی اروپا و آمریکا وجود دارد که پرین نامیده میشود. هر گرین برابر با ۶۴۸ گرم است.
ینی ویت واحد اندازهگیری دیگری در سیستم تروی است. هرپنی ویت برابر با ۲۴ گرین است.
در ترازوهای معمولی که در آنها از وزنه استفاده می‌گردد وزن هر وزنه یا سنگ بر روی آن حد گردیده است و بهتر است پس از توزین طلا و جواهرات بهتر از روی معمولی هر سنگ در جای خودش در داخل جعبة چوبی مخصوص قرار دهیم تا دچار سردرگمی و اتلاف وقت نگردیم.
طلای شرعی چیست؟
به مقدار ۱۶ نخود طلای ۲۴ عیار یک مثقال طلای شرعی گفته میشود.
طلا و واحدهای اندازهگیری گوناگون
در این مقاله ما ۴ واحد اندازهگیری طلا را برای شما شرح دادیم و گفتیم که هرکدام چه نسبتی می‌تواند با سایرین داشته باشد. اما در آخر بد نیست بدانید که اگر طلا در بازار ایران کاهش یافته و ارزان شد، یعنی قیمت یک مثقال طلا کاهش داشت است. این در حالی است که اونس طلا پیشرفت و رشد بسیار مناسبی داشته. به عبارتی یعنی قیمت در کشور ما کمتر به اُنس جهانی وابستگی دارد اما بی‌تأثیر هم نخواهد بود. بد نیست بدانید که هنوز هم‌وزن‌های سنتی که شامل گندم، نخود و لپه می‌شد، در بین برخی از زرگرها و در بعضی از نقاط کشور ما رواج دارد. به این معنی که هر نخود را با ۱۹۲ سوت یا به عبارتی ۲ لپه برابر میدانند و هر لپه نیز با ۲ گندم برابر در نظر گرفته میشود.